Onopgeloste conflicten

In navolging van haar beslissing in september heeft de Fed de rente met nog eens 25 basispunten verlaagd tot een nieuwe bandbreedte van 3,75 tot 4,0 procent. Dit is de eerste keer sinds december 2022 dat de rente onder de 4,0 procent is gedaald. De belangrijkste reden voor de renteverlaging was de aanhoudende bezorgdheid over de Amerikaanse arbeidsmarkt.

De Fed heeft ook besloten om vanaf 1 december te stoppen met het afbouwen van haar effectenportefeuille. Aangezien de Amerikaanse staatsobligaties recentelijk met slechts vijf miljard dollar per maand zijn afgebouwd, heeft deze aankondiging op korte termijn weinig betekenis. De conclusie die hieruit kan worden getrokken, is dat de Fed haar streefdoel van voldoende reserves momenteel verenigbaar acht met een portefeuille van iets meer dan vier biljoen dollar aan Amerikaanse staatsobligaties. Daarnaast bestaat de totale effectenportefeuille van de Fed uit ongeveer twee biljoen dollar aan hypotheekgedekte effecten.

Zelfs afgezien van de te nemen beslissingen, ging de laatste beleidsvergadering gepaard met een zekere mate van spanning. Bij het bereiken van hun oordeel werden de Fed-functionarissen geconfronteerd met ongewoon uitdagende omstandigheden.

De zoektocht naar betrouwbare gegevens

Vanuit het oogpunt van de Fed ontstond een belangrijke complicatie door het onopgeloste begrotingsconflict in het Amerikaanse Congres, dat resulteerde in een shutdown van de overheid vanaf 1 oktober 2025. Als gevolg daarvan werden de toewijzingen van federale middelen opgeschort, waardoor het werk van talrijke overheidsinstanties stil kwam te liggen. Een van de getroffen instanties was het Amerikaanse Bureau of Labor Statistics, dat de publicatie van zijn laatste werkgelegenheidsrapport, oorspronkelijk gepland voor 3 oktober, voor onbepaalde tijd moest uitstellen. Voor een centrale bank die afhankelijk is van gegevens, heeft het feit dat zij haar beleidsbeslissingen niet op de gebruikelijke harde gegevens kan baseren, onvermijdelijk een negatieve invloed op de duidelijkheid van het oordeel van beleidsmakers.

In dit specifieke geval was het ontbreken van officiële gegevens over de werkgelegenheid echter waarschijnlijk niet al te kritiek. Wat betreft de ‘kwakkelende’ Amerikaanse arbeidsmarkt, die in de maanden mei tot augustus vrijwel geen groei van de werkgelegenheid liet zien, zijn tal van andere gegevens beschikbaar. Deze omvatten aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen op staatsniveau, evenals enkele niet-gouvernementele statistieken over de werkgelegenheidssituatie. Een van de meest gerespecteerde daarvan is het nationale werkgelegenheidsrapport van salarisadministratiekantoor ADP, dat een duidelijk en consistent beeld van de arbeidsmarkt geeft.

Een onopgelost conflict

Volgens gegevens van ADP hebben werkgevers in de particuliere sector in de Verenigde Staten in september ongeveer 30.000 banen (netto) geschrapt, waarmee de recente neerwaartse trend op de Amerikaanse arbeidsmarkt zich voortzet. Werkgevers blijven voorzichtig met het aannemen van nieuw personeel, wat het beeld versterkt dat Fed-voorzitter Jerome Powell tijdens de renteverlaging in september schetste. De neerwaartse risico's voor de arbeidsmarkt worden steeds belangrijker in de risicobeoordeling van beleidsmakers, waardoor de laatste renteverlaging gerechtvaardigd is als een stap in de richting van een meer neutraal monetair beleid.

Zoals Christopher Waller, gouverneur van de Federal Reserve, onlangs benadrukte, mag de opkomende zwakte op de Amerikaanse arbeidsmarkt echter geenszins worden gezien als een vrijbrief voor verdere aanzienlijke renteverlagingen. Volgens hem speelden de potentiële opwaartse risico's voor de inflatie, die in september met 3,0 procent boven de inflatiedoelstelling van 2 procent bleef, zelfs geen dominante rol. De inflatieverwachtingen op langere termijn blijven immers stevig verankerd, zodat tariefgerelateerde prijsstijgingen een tijdelijk fenomeen zouden kunnen blijken te zijn. In plaats daarvan ziet Waller momenteel een conflict tussen gegevens die wijzen op een solide economische groei en gegevens die wijzen op een verzwakkende arbeidsmarkt. Verschillende ramingen gaan ervan uit dat de kwartaalgroei van de Amerikaanse economie in het derde kwartaal solide zal blijven, variërend van 2,5 procent (op jaarbasis) tot een optimistische bijna vier procent.

Volgens Waller moet er in deze constellatie iets veranderen: ofwel zal de economische groei vertragen om aan te sluiten bij de zwakke arbeidsmarkt, ofwel zal de arbeidsmarkt zich herstellen om de sterkere economische groei te weerspiegelen. Gezien de onzekerheid over hoe dit conflict zich de komende maanden zal ontwikkelen, blijft monetaire voorzichtigheid geboden. Alleen een voorzichtige aanpak kan ervoor zorgen dat er geen fouten worden gemaakt die later kostbare correcties vereisen.

Risico's horen erbij

Twee opeenvolgende renteverlagingen lijken misschien een duidelijk signaal te geven, maar die indruk kan misleidend zijn. Het lijkt alsof de Fed een nieuwe cyclus van renteverlagingen is ingegaan als reactie op een verzwakkende arbeidsmarkt.

In werkelijkheid blijft een dergelijke interpretatie zeer onzeker en zou ze binnen enkele maanden onjuist kunnen blijken te zijn. De Fed wordt nog steeds geconfronteerd met een reeks onopgeloste conflicten. Op het vlak van inflatie zijn er enkele bemoedigende signalen, met name dat de tariefgerelateerde prijsstijgingen een tijdelijk fenomeen zouden kunnen blijken te zijn. Volgens de beoordeling van Jerome Powell blijven de meeste inflatieverwachtingen op langere termijn in lijn met de inflatiedoelstelling van twee procent.

Naast de aanhoudende onzekerheid over de inflatie kunnen de reële economische cijfers echter niet zomaar worden ‘ontleed’. De nog steeds robuuste economische groei in de VS lijkt in tegenspraak met de tekenen van zwakte op de arbeidsmarkt. Zoals Powell onlangs benadrukte, bestaat er geen risicovrije koers voor het monetaire beleid.

De Fed staat zeker niet alleen in haar voorzichtigheid ten aanzien van toekomstige ontwikkelingen. In een interview met de krant ‘Die Welt’ enkele weken geleden sprak Luis de Guindos, vicevoorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), ook duidelijk over de aanhoudende onzekerheid: “En eerlijk gezegd, als je iemand kunt vinden die de komende zes maanden met zekerheid kan voorspellen, dan moeten we die meteen aannemen!” Uiteindelijk horen risico's nu eenmaal bij het leven. Dat geldt niet in de laatste plaats voor het monetaire beleid.